॥ ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣಮ್ ॥
ಪ್ರಥಮ ಸ್ಕಂಧಃ
ಚತುರ್ಥೋSಧ್ಯಾಯಃ
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ
ಇತಿ ಬ್ರುವಾಣಂ ಸಂಸ್ತೂಯ
ಮುನೀನಾಂ ದೀರ್ಘಸತ್ರಿಣಾಮ್ ।
ವೃದ್ಧಃ ಕುಲಪತಿಃ ಸೂತಂ
ಬಹ್ವೃಚಃ ಶೌನಕೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥೧॥
ಶೌನಕ ಉವಾಚ
ಸೂತ ಸೂತ ಮಹಾಭಾಗ ವದ
ನೋ ವದತಾಂ ವರ ।
ಕಥಾಂ ಭಾಗವತೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ
ಯಾಮಾಹ ಭಗವಾನ್ ಶುಕಃ ॥೨॥
ಕಸ್ಮಿನ್ ಯುಗೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇಯಂ
ಸ್ಥಾನೇ ವಾ ಕೇನ ಹೇತುನಾ ।
ಕುತಃ ಸಂಚೋದಿತಃ ಕೃಷ್ಣಃ
ಕೃತವಾನ್ ಸಂಹಿತಾಂ ಮುನಿಃ ॥೩॥
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾಯೋಗೀ
ಸಮದೃಙ್ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಕಃ ।
ಏಕಾಂತಗತಿರುನ್ನಿದ್ರೋ
ಗೂಢೋ ಮೂಢ ಇವೇಯತೇ ॥೪॥
ಕಥಮಾಲಕ್ಷಿತಃ ಪೌರೈಃ
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕುರುಜಾಂಗಲಮ್ ।
ಉನ್ಮತ್ತಮೂಕಜಡವದ್ ವಿಚರನ್
ಗಜಸಾಹ್ವಯೇ ॥೫॥
ಕಥಂ ವಾ ಪಾಂಡವೇಯಸ್ಯ
ರಾಜರ್ಷೇರ್ಮುನಿನಾ ಸಹ ।
ಸಂವಾದಃ ಸಮಭೂತ್ ತಾತ
ಯತ್ರೈಷಾ ಸಾತ್ವತೀ ಶ್ರುತಿಃ ॥೬॥
ಸ ಗೋದೋಹನಮಾತ್ರಂ ಹಿ
ಗೃಹೇಷು ಗೃಹಮೇಧಿನಾಮ್ ।
ಅವೇಕ್ಷತೇ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತೀರ್ಥೀಕುರ್ವಂಸ್ತದಾಶ್ರಮಮ್ ॥೭॥
ಅಭಿಮನ್ಯುಸುತಂ ಸೂತ
ಪ್ರಾಹುರ್ಭಾಗವತೋತ್ತಮಮ್ ।
ತಸ್ಯ ಜನ್ಮ ಮಹಾಶ್ಚರ್ಯಂ
ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಗೃಣೀಹಿ ನಃ ॥೮॥
ಸ ಸಮ್ರಾಟ್ ಕಸ್ಯ ವಾ
ಹೇತೋಃ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಮಾನವರ್ಧನಃ ।
ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟೋ ಗಂಗಾಯಾಮನಾದೃತ್ಯಾಧಿರಾಟ್
ಶ್ರಿಯಮ್ ॥೯॥
ನಮಂತಿ ಯತ್ಪಾದನಿಕೇತಮಾತ್ಮನಃ
ಶಿವಾಯ ಚಾನೀಯ ಧನಾನಿ ಶತ್ರವಃ ।
ಕಥಂ ಸ ಧೀರಃ ಶ್ರಿಯಮಂಗ
ದುಸ್ತ್ಯಜಾಮಿಯೇಷ ಚೋತ್ ಸ್ರಷ್ಟುಮಹೋ ಸಹಾಸುಭಿಃ ॥೧೦॥
ಶಿವಾಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಭವಾಯ
ಭೂತಯೇ ಯ ಉತ್ತಮಶ್ಲೋಕಪರಾಯಣಾ ಜನಾಃ ।
ಜೀವಂತಿ ನಾತ್ಮಾರ್ಥಮಸೌ
ಪರಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ಮುಮೋಚ ನಿರ್ವಿದ್ಯ ಕುತಃ ಕಳೇಬರಮ್ ॥೧೧॥
ತತ್ಸರ್ವಂ ನಃ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ
ಪೃಷ್ಟೋ ಯದಿಹ ಕಿಂಚನ ।
ಮನ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ವಿಷಯೇ
ವಾಚಾಂ ಸ್ನಾತಮನ್ಯತ್ರ ಛಾಂದಸಾತ್ ॥೧೨॥
ಸೂತ ಉವಾಚ
ದ್ವಾಪರೇ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ
ತೃತೀಯೇ ಯುಗಪರ್ಯಯೇ ।
ಜಾತಃ ಪರಾಶರಾದ್ ಯೋಗೀ
ವಾಸವ್ಯಾಂ ಕಲಯಾ ಹರೇಃ ॥೧೩॥
ಸ ಕದಾಚಿತ್ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಜಲಂ ಶುಚಿಃ ।
ವಿವಿಕ್ತ ಏಕ ಆಸೀನ ಉದಿತೇ
ರವಿಮಂಡಲೇ ॥೧೪॥
ಪರಾವರಜ್ಞಃ ಸ ಋಷಿಃ
ಕಾಲೇನಾವ್ಯಕ್ತರಂಹಸಾ ।
ಯುಗಧರ್ಮವ್ಯತಿಕರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ
ಭುವಿ ಯುಗೇ ಯುಗೇ ॥೧೫॥
ಭೌತಿಕಾನಾಂ ಚ ಭಾವಾನಾಂ
ಶಕ್ತಿಹ್ರಾಸಂ ಚ ತತ್ಕೃತಮ್ ।
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಾನ್ ನಿಃಸತ್ತ್ವಾನ್
ದುರ್ಮೇಧಾನ್ ಹ್ರಸಿತಾಯುಷಃ ॥೧೬॥
ದುರ್ಭಗಾಂಶ್ಚ ಜನಾನ್
ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮುನಿರ್ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ಸರ್ವವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಣಾಂ
ಯದ್ದಧ್ಯೌ ಚಿರಮಮೋಘದೃಕ್ ॥೧೭॥
ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ಕರ್ಮ
ಶುದ್ಧಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ವೈದಿಕಮ್ ।
ವ್ಯದಧಾದ್ ಯಜ್ಞಸಂತತ್ಯೈ
ವೇದಮೇಕಂ ಚತುರ್ವಿಧಮ್ ॥೧೮॥
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಾಥರ್ವಾಖ್ಯಾ
ವೇದಾಶ್ಚತ್ವಾರ ಉದ್ಧೃತಾಃ ।
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಂ ಚ ಪಂಚಮೋ
ವೇದ ಉಚ್ಯತೇ ॥೧೯॥
ತತ್ರರ್ಗ್ವೇದಧರಃ ಪೈಲಃ
ಸಾಮಗೋ ಜೈಮಿನಿಃ ಕವಿಃ ।
ವೈಶಂಪಾಯನ ಏವೈಕೋ ನಿಷ್ಣಾತೋ
ಯಜುಷಾಂ ತತಃ ॥೨೦॥
ಅಥರ್ವಾಂಗಿರಸಾಮಾಸೀತ್
ಸುಮಂತುರ್ದಾರುಣೋ ಮುನಿಃ ।
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಾನಾಂ ಪಿತಾ
ಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ ॥೨೧॥
ತ ಏವ ಋಷಯೋ ವೇದಂ ಸ್ವಂಸ್ವಂ
ವ್ಯಸ್ಯನ್ನನೇಕಧಾ ।
ಶಿಷ್ಯೈಃ ಪ್ರಶಿಷ್ಯೈಸ್ತಚ್ಛಿಷ್ಯೈರ್ವೇದಾಸ್ತೇ
ಶಾಖಿನೋಽಭವನ್ ॥೨೨॥
ತ ಏವ ವೇದಾ ದುರ್ಮೇಧೈರ್ಧಾರ್ಯಂತೇ
ಪುರುಷೈರ್ಯಥಾ ।
ಏವಂ ಚಕಾರ ಭಗವಾನ್ ವ್ಯಾಸಃ
ಕೃಪಣವತ್ಸಲಃ ॥೨೩॥
ಸ್ತ್ರೀಶೂದ್ರದ್ವಿಜಬಂಧೂನಾಂ
ತ್ರಯೀ ನ ಶ್ರುತಿಗೋಚರಾ ।
ಕರ್ಮಶ್ರೇಯಸಿ ಮೂಢಾನಾಂ
ಶ್ರೇಯ ಏವಂ ಭವೇದಿಹ ।
ಇತಿ ಭಾರತಮಾಖ್ಯಾನಂ
ಕೃಪಯಾ ಮುನಿನಾ ಕೃತಮ್ ॥೨೪॥
ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ಸದಾ
ಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರೇಯಸಿ ದ್ವಿಜಾಃ ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಕೇನಾಪಿ ಯದಾ
ನಾತುಷ್ಯದ್ ಹೃದಯಂ ತತಃ ॥೨೫॥
ನಾತಿಪ್ರಸನ್ನ ಹೃದಯಃ
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಸ್ತಟೇ ಶುಚೌ ।
ವಿತರ್ಕಯನ್ ವಿವಿಕ್ತಸ್ಥ
ಇದಂ ಚೋವಾಚ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥೨೬॥
ಧೃತವ್ರತೇನ ಹಿ ಮಯಾ
ಛಂದಾಂಸಿ ಗುರವೋಽಗ್ನಯಃ ।
ಮಾನಿತಾ ನಿರ್ವ್ಯಳೀಕೇನ
ಗೃಹೀತಂ ಚಾನುಶಾಸನಮ್ ॥೨೭॥
ಭಾರತವ್ಯಪದೇಶೇನ ಹ್ಯಾಮ್ನಾಯಾರ್ಥಃ
ಪ್ರದರ್ಶಿತಃ ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ
ಹಿ ಸ್ತ್ರೀಶೂದ್ರಾದಿಭಿರಪ್ಯುತ ॥೨೮॥
ಅಥಾಪಿ ಬತ ಮೇ ದೈಹ್ಯೋ
ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಚೈವಾತ್ಮನಾ ವಿಭುಃ ।
ಅಸಂಪನ್ನ ಇವಾಭಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸ್ವಿಸತ್ತಮಃ ॥೨೯॥
ಕಿಂ ವಾ ಭಾಗವತಾ ಧರ್ಮಾ
ನ ಪ್ರಾಯೇಣ ನಿರೂಪಿತಾಃ ।
ಪ್ರಿಯಾಃ ಪರಮಹಂಸಾನಾಂ
ತ ಏವ ಹ್ಯಚ್ಯುತಪ್ರಿಯಾಃ ॥೩೦॥
ತಸ್ಯೈವಂ ಖಿಲಮಾತ್ಮಾನಂ
ಮನ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಖಿದ್ಯತಃ ।
ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ನಾರದೋಽಭ್ಯಾಗಾದಾಶ್ರಮಂ
ಪ್ರಾಗುದಾಹೃತಮ್ ॥೩೧॥
ತಮಭಿಜ್ಞಾಯ ಸಹಸಾ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯಾಗತಂ
ಮುನಿಮ್ ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ವಿಧಿವನ್ನಾರದಂ
ಸುರಪೂಜಿತಮ್ ॥೩೨॥
॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ
ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪ್ರಥಮಸ್ಕಂಧೇ ಚತುರ್ಥೋSಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭಾಗವತ ಮಹಾಪುರಾಣದ ಮೊದಲ ಸ್ಕಂಧದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅಧ್ಯಾಯ ಮುಗಿಯಿತು.
*********
